Nationale Loterij
Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken
Politie
Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
Stop Geweld Startpagina

Stop seksuele straatintimidatie

Quicklinks

Wat is seksuele straatintimidatie?

‘Uitgescholden worden voor hoer, nagesist, achtervolgd worden, of herhaaldelijk en agressief gevraagd of je seks wil’.

De overgrote meerderheid van de vrouwen wordt regelmatig, soms dagelijks geconfronteerd met straatintimidatie. Volgens een recente studie van het Europese Fundamental Rights Agency verklaarden 60% van de Belgische vrouwen het slachtoffer geweest te zijn van seksuele intimidatie sinds de leeftijd van 15 jaar en 30% in de loop van de laatste 12 maanden.

Dit zijn bijzonder onrustwekkende cijfers. Ongewenste intimiteiten of seksuele intimidatie lijken voor anderen immers misschien onschuldig, maar kunnen zeer bedreigend aanvoelen, zeker als het herhaaldelijk gebeurt. Mensen gaan er zich ongemakkelijk, onzeker en onveilig door voelen. Het maakt dat vrouwen en meisjes bepaalde gebieden vermijden, zich anders gaan kleden of simpelweg lang niet zo ontspannen over straat lopen als mannen. Dit staat echter haaks op onze normen en waarden in deze samenleving. Het is niet aan het slachtoffer zich aan te passen of zich schuldig te voelen. Vrouwen en mannen moeten dezelfde bewegingsvrijheid hebben om te gaan en te staan waar ze willen en zich te kleden hoe ze willen zonder schrik te hebben voor scheldpartijen of oneerbare voorstellen.

Straatintimidatie is strafbaar

Ongewenst seksueel gedrag is in bepaalde gevallen strafbaar.

U kan persoonlijk aangifte doen, maar de politie kan ook zelf een vaststelling doen en een proces verbaal opmaken zonder dat er een klacht is ingediend. Het gaat hier om ongewenst, storend, intimiderend of choquerend gedrag dat seksueel getint of geladen kan zijn en waarbij het slachtoffer zich in zijn rust gestoord voelt. 

Voor dit soort strafbaar gedrag spreekt de wet over strafbaar seksisme (*). Om bepaalde uitspraken of handelingen te interpreteren als strafbaar seksisme moet er aan de volgende vijf cumulatieve voorwaarden worden voldaan:

  1. Het moet een gebaar of een handeling zijn;
  2. in het openbaar;
  3. klaarblijkelijk bedoeld om minachting uit te drukken tegenover een persoon of deze als minderwaardig te beschouwen of te reduceren tot diens geslachtelijke dimensie;
  4. het moet een ernstige aantasting van de waardigheid van deze persoon tot gevolg hebben;
  5. dit moet tegen één of meerdere welbepaalde personen gericht zijn.

Naast strafbaar seksisme is ook belaging, voyeurisme en aanranding van de eerbaarheid strafbaar:

  • Belaging (Strafwetboek Art.442 bis): Alle gedrag dat de rust van de getroffen persoon ernstig verstoort zoals bijvoorbeeld achternalopen, omringen, intimiderende of beledigende sms-en of berichten op facebook sturen enzovoort.
  • Voyeurisme (Strafwetboek Art.371): Personen observeren of doen observeren, maar ook beelden of geluidsopnamen van iemand maken, zonder dat hij/zij dat weet of daarvoor toestemming heeft gegeven.

Als dit gedrag wordt gesteld ten opzichte van minderjarigen, geldt dat als verzwarende omstandigheid en zijn ook de straffen zwaarder.

Bij ernstigere feiten, bijvoorbeeld bij geweld of bedreigingen, waarbij het slachtoffer zich voelt aangetast in zijn seksuele integriteit, is er sprake van aanranding van de eerbaarheid.

 

* De wet van 22 mei 2014 ter bestrijding van seksisme in de openbare ruimte en tot aanpassing van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie teneinde de daad van discriminatie te bestraffen, trad in werking op 3 augustus 2014 en heeft als doel ernstig seksistisch gedrag te bestraffen.

Ik ben slachtoffer: wat kan ik doen en waar kan ik terecht?

Wat u kan doen hangt af van de situatie. Maar denk altijd aan uw eigen veiligheid en twijfel niet om hulp in te roepen van omstanders of de politie te (laten) bellen op het noodnummer 101 als de situatie dreigend of erg onveilig wordt.

  • Maak oogcontact met omstanders. Veel intimidatie gebeurt op een verdoken manier waarbij de dader erop let dat de omgeving niet opmerkt wat hij doet. Probeer toch duidelijk te maken dat deze persoon je op ongepaste manier toespreekt of benadert.
  • Vraag expliciet om hulp. Als je je niet veilig voelt of je ergert je zodanig aan iemand die je intimideert, spreek dan een passant of omstander aan. Kijk ze aan en zeg ‘die man doet dit of dat, ik vind dat niet fijn. Hij stopt niet wanneer ik hem dat vertel.’
  • Zorg dat je veilig bent. Voor jezelf opkomen is altijd goed, maar soms ontvlucht je een situatie beter als er reëel risico is voor je fysieke veiligheid.
  • Spreek de dader aan en zeg dat je niet gediend bent van zijn uitspraken, gebaren of geluiden: ‘Ik wil niet dat u me zo toespreekt.’ Dat geeft je ook meer daadkracht om te reageren wanneer ze niet stoppen, of om omstanders aan te spreken. In het persbericht van de nieuwe campagne tegen straatintimidatie van de stad Rotterdam schrijft men dat onderzoek uitwijst dat “spiegelen” de beste manier is om mannen te overtuigen dat hun gedrag verkeerd is. Dit wil zeggen dat je hen confronteert met het feit dat hun eigen vrouw, zus of dochter ook slachtoffer kan zijn van dit gedrag. Volgens onderzoek zouden ze zich dan realiseren dat seksuele intimidatie verkeerd is.

Voor niet-dringende hulp of vragen over geweld kan u bellen naar de gratis hulplijn 1712 of bij Tele-Onthaal, op het nummer 106 of via chat. Jongeren kunnen ook terecht bij het Jongerenadviescentra (JAC) voor een gesprek, afspraak of chat.

Indien u aangifte wil doen, klacht wil indienen of een melding wil doen, kan dat op verschillende manieren:

  • Klacht indienen bij de politie en bij dringende politiehulp onmiddellijk het noodnummer 101 bellen. Wanneer je een verklaring van benadeelde persoon neerlegt, word je op de hoogte gehouden over het vervolg van je klacht. In principe is er per politiezone een agent belast met de behandeling van meldingen m.b.t. discriminatie en haatmisdrijven.
  • Melding doen bij het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Als onafhankelijke overheidsinstelling is de belangrijkste opdracht van het Instituut het gelijkheidsbeginsel voor vrouwen en mannen te bewaken door elke vorm van ongelijkheid aan te pakken. Seksisme is zo’n vorm van ongelijkheid. Het Instituut verleent je gratis en in alle vertrouwelijkheid informatie en advies. In bepaalde gevallen kan het je bijstaan tijdens een rechtszaak.
  • Indien u psychologische bijstand wenst, kan u steeds terecht bij een CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk) in uw buurt: http://www.caw.be/caw-in-je-buurt.

Omstaanders maken het verschil

Tussenkomen is niet evident. Elke situatie is verschillend en u zal zelf (snel) moeten inschatten wat te doen. De belangrijkste stelregel is: probeer de ander te helpen zonder uzelf in gevaar te brengen. Bied hulp als iemand u in vertrouwen neemt of als u getuige bent van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Enkele nuttige tips:

  • Bied hulp aan het slachtoffer:
    • Vraag of hij/zij ok is
    • Vraag of je kan helpen door vrienden/familie te bellen
    • Blijf bij het slachtoffer tot hij/zij zich weer veilig voelt
  • Probeer de lastigvaller verbaal te stoppen: roep er andere omstanders bij.
  • Bel de politie op het noodnummer 101 als de situatie erg onveilig is.
  • Onthoud de kenmerken van de lastigvaller.
  • Kom alleen fysiek tussenbeide als u voldoende sterk (of met meer personen) bent.
  • Stel u beschikbaar als getuige.

Bron: https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/stop-seksuele-intimidatie/wat-is-seksuele-intimidatie

Campagne Ik grijp in

Bekijk tekstversie video

We volgen een vrouw die vrolijk door een straat wandelt. Een man fluit haar na en geeft haar complimentjes. Hij wordt echter steeds brutaler en opdringeriger omdat ze niet ingaat op zijn avances. Zij wordt steeds angstiger. De man komt steeds dichter en grijpt de vrouw gewelddadig vast.

Downloads

Campagnevisual Radiospot
Nationale Loterij
Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken
Politie
Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

Een initiatief van het federaal gelijkekansenbeleid, de Politie en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

© 2016 - 2023 Seksueel geweld