‘Uitgescholden worden voor hoer, nagesist, achtervolgd worden, of herhaaldelijk en agressief gevraagd of je seks wil’.
De overgrote meerderheid van de vrouwen wordt regelmatig, soms dagelijks geconfronteerd met straatintimidatie. Volgens een recente studie van het Europese Fundamental Rights Agency verklaarden 60% van de Belgische vrouwen het slachtoffer geweest te zijn van seksuele intimidatie sinds de leeftijd van 15 jaar en 30% in de loop van de laatste 12 maanden.
Dit zijn bijzonder onrustwekkende cijfers. Ongewenste intimiteiten of seksuele intimidatie lijken voor anderen immers misschien onschuldig, maar kunnen zeer bedreigend aanvoelen, zeker als het herhaaldelijk gebeurt. Mensen gaan er zich ongemakkelijk, onzeker en onveilig door voelen. Het maakt dat vrouwen en meisjes bepaalde gebieden vermijden, zich anders gaan kleden of simpelweg lang niet zo ontspannen over straat lopen als mannen. Dit staat echter haaks op onze normen en waarden in deze samenleving. Het is niet aan het slachtoffer zich aan te passen of zich schuldig te voelen. Vrouwen en mannen moeten dezelfde bewegingsvrijheid hebben om te gaan en te staan waar ze willen en zich te kleden hoe ze willen zonder schrik te hebben voor scheldpartijen of oneerbare voorstellen.
Ongewenst seksueel gedrag is in bepaalde gevallen strafbaar.
U kan persoonlijk aangifte doen, maar de politie kan ook zelf een vaststelling doen en een proces verbaal opmaken zonder dat er een klacht is ingediend. Het gaat hier om ongewenst, storend, intimiderend of choquerend gedrag dat seksueel getint of geladen kan zijn en waarbij het slachtoffer zich in zijn rust gestoord voelt.
Voor dit soort strafbaar gedrag spreekt de wet over strafbaar seksisme (*). Om bepaalde uitspraken of handelingen te interpreteren als strafbaar seksisme moet er aan de volgende vijf cumulatieve voorwaarden worden voldaan:
Naast strafbaar seksisme is ook belaging, voyeurisme en aanranding van de eerbaarheid strafbaar:
Als dit gedrag wordt gesteld ten opzichte van minderjarigen, geldt dat als verzwarende omstandigheid en zijn ook de straffen zwaarder.
Bij ernstigere feiten, bijvoorbeeld bij geweld of bedreigingen, waarbij het slachtoffer zich voelt aangetast in zijn seksuele integriteit, is er sprake van aanranding van de eerbaarheid.
* De wet van 22 mei 2014 ter bestrijding van seksisme in de openbare ruimte en tot aanpassing van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie teneinde de daad van discriminatie te bestraffen, trad in werking op 3 augustus 2014 en heeft als doel ernstig seksistisch gedrag te bestraffen.
Wat u kan doen hangt af van de situatie. Maar denk altijd aan uw eigen veiligheid en twijfel niet om hulp in te roepen van omstanders of de politie te (laten) bellen op het noodnummer 101 als de situatie dreigend of erg onveilig wordt.
Voor niet-dringende hulp of vragen over geweld kan u bellen naar de gratis hulplijn 1712 of bij Tele-Onthaal, op het nummer 106 of via chat. Jongeren kunnen ook terecht bij het Jongerenadviescentra (JAC) voor een gesprek, afspraak of chat.
Indien u aangifte wil doen, klacht wil indienen of een melding wil doen, kan dat op verschillende manieren:
Tussenkomen is niet evident. Elke situatie is verschillend en u zal zelf (snel) moeten inschatten wat te doen. De belangrijkste stelregel is: probeer de ander te helpen zonder uzelf in gevaar te brengen. Bied hulp als iemand u in vertrouwen neemt of als u getuige bent van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Enkele nuttige tips:
We volgen een vrouw die vrolijk door een straat wandelt. Een man fluit haar na en geeft haar complimentjes. Hij wordt echter steeds brutaler en opdringeriger omdat ze niet ingaat op zijn avances. Zij wordt steeds angstiger. De man komt steeds dichter en grijpt de vrouw gewelddadig vast.